Gij zult u geen gesneden beeld maken noch enige gestalte van wat boven in de hemel, noch van wat beneden op de aarde, noch van wat in de wateren onder de aarde is
Ik ben blijven steken bij de eerste woorden van het gebod dat zegt dat we geen gesneden beeld mogen maken, wat staat daar en klopt dat echt? Hoezo zouden we niet mogen verbeelden? Ik begrijp dat we niet een beeld van God moeten maken, dat is hoe dan ook een beperking, het begrenst en belemmert ons besef over wat zou kunnen zijn. Niet voor niets beperken de joden zich tot alleen letters als aanduiding omdat God te groots is om te kunnen bevatten.
Waarom zouden we niet mogen verbeelden? De hoogstandjes van ons mens-zijn vinden we in de cultuur door de schilders, de schrijvers, de musici, de theatermakers, de dansers, de zangers, de beeldhouwers, de architecten. Allen trachten zij iets tot uitdrukking te brengen wat hen ten diepste beroert. God heeft ons geschapen naar zijn evenbeeld. Het lijkt mij dat dat inclusief verbeeldingskracht is. Het vermogen om te creëren, te scheppen, tot iets nieuws te komen. Niet vast te zitten in rechtlijnig denken, niet vast te zitten in vastliggende patronen van normen en waarden, niet beperkt te worden door de grenzen van cultuur of opvoeding. Er is een reclameslogan: ‘waar zouden we zijn zonder de trein?’ Ik zou zeggen dat we nergens komen zonder verbeelding.
In de tekst bij een tentoonstelling in het Catharijneconvent staat: Wat religie, wetenschap en kunst met elkaar verbindt is de verbeelding. Dat brengt je op nog onontgonnen terrein en biedt manieren om daar grip op te krijgen. Allebei proberen ze vat te krijgen op iets waar je rationeel niet volledig grip op krijgt. Ted van Lieshout verwoordt in zijn boek Wat is Kunst?: Kunst maakt het gewone bijzonder en het bijzondere gewoon én Kunst is voor je geest wat eten is voor je lichaam. In de prachtige films van David Attenborough over de natuur zien we de bijzondere beelden van alles wat leeft in de lucht, op aarde, onder de wateren. Volgens dit gebod zou dat niet mogen? Mensen in therapie hebben baat bij het uitdrukken van het ongezegde en onbenoembare leed in tekeningen, schilderijen, beelden, muziek. Creativiteit tot leven brengen is een bron van heling. Ik pleit voor de leefregel: Koester uw creativiteit en gebruik deze voor de schepping.
Gea Evenhuis